Dzięki uprzejmości firmy ModelMaker mogliśmy zapoznać się z nowościami z bogatej oferty kalkomanii produkcji tej firmy. Najbardziej bogate są zestawy dotyczące Iskier – wydany niedawno doskonały model firmy Arma Hobby na pewno spowoduje zainteresowanie ciekawymi malowaniami naszych Iskier.
Do recenzji otrzymaliśmy następujące zestawy kalkomanii:
- D48037 TS-11 Iskra in Polish service vol.1 Combat Regiments
- D48038 TS-11 Iskra in Polish service vol.2 Training and auxiliary regiments
- D48024 MiG-15UTI/CS-102/SBLim-1/2 in Polish service
- D48026 Lim-1/2/5/6/SBLim1/2 Polish stencils – Early
Bardzo ciekawym jest zestaw ze stencilami do polskich Limów. Zazwyczaj w modelach Migów15/17 i Limów producenci (nawet w dużych skalach 1:32 i 48, nie wspominając już o skali 1:72) pomijają ten szczegół. A jednak te słynne samoloty z początku odrzutowej ery lotnictwa też posiadały napisy eksploatacyjne. I to całkiem sporo. Dzięki produktowi firmy ModelMaker można wzbogacić swój model , a dołączone rysunki wskazujące rozmieszczenie napisów są dobrze czytelne i na pewno nie sprawią problemów modelarzom. Druk samych napisów dobry, nie są rozmazane czy nieczytelne.
Kolejny zestaw to D48024, czyli dwumiejscowe wersje Miga-15 i Lima1, czy Lima-2. Producent w tym zestawie oferuje nam dziewięć różnych wersji malowań „szparek”. Zarówno typowo szkolno bojowych Migów-15UTI (lub licencyjnej wersji czechosłowackiej CS-102) jak również bojowych SBLimów z 7 Pułku Lotnictwa Specjalnego MW:
- SBLim-2 - 45 Eskadra Doświadczalna, Modlin 1990
- SBLim-2 - 7 Pułk Lotnictwa Specjalnego MW, Siemirowice 1991
- SBLim-2M - 61 Pułk Szkolno-Bojowy, Biała Podlaska
- SBLim-2 - 7 Pułk Lotnictwa Specjalnego MW, Siemirowice 1991 („Biała Dama”)
- SBLim-2 – 62 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego, Poznań Krzesiny 1981
- SBLim-2 - 7 Pułk Lotnictwa Specjalnego MW, Siemirowice 1991 (obecnie samolot-pomnik w Grajewie)
- CS-102 – 62 Pułk Szkolno Treningowy Lotnictwa Myśliwskiego, Poznań Krzesiny 1956
- SBLim-2M - 45 Pułk Szkolno-Bojowy, Babimost 1992
- MiG-15 UTI – nb 05, jednostka nieznana
Jak zwykle, w przypadku firmy ModelMaker, jakość wydruku kalek jest bardzo dobra, schematy malowań są czytelne i zawierają specyfikacje lakierów (wg palety Humbrola) jakie należy użyć przy wykonaniu danego modelu. Krój cyfr, czy wygląd godeł (w przypadku tych schematów malowań, które są znane autorowi recenzji – Lima z Grajewa, czy Białej Damy jest zgodny z materiałem zdjęciowym).
Ostatnie dwa zestawy kalkomanii, dedykowanych do modelu Iskry wprawiły mnie w spory kłopot. Przed ich otrzymaniem byłem pewny jak chcę wykonać swoją Iskrę. Teraz już nie jestem pewny. Firmie ModelMaker udało się zebrać wiele ciekawych malowań, zarówno jeśli chodzi o Iskry z jednostek bojowych, jak i szkolnych. Przy czym należy zauważyć, że nie zawarte zostały malowania związane z Iskrami morskimi (czyli czeka zapewne na wydanie kolejny arkusz kalkomanii). To co autorom opracowania obu arkuszy udało się zebrać jest wartością samą w sobie. Mam jeden model Iskry i będę musiał się zdecydować na jakiś jeden wariant. Ale pozostałe schematy malowań trafią do mojego archiwum dokumentacji. Naprawdę warto sobie to zachować.
Zestaw D48037, czyli Iskry z jednostek bojowych, zawiera 12 różnych wersji malowań (a w zasadzie 13, bo słupską „białą” Iskrę można wykonać też w wersji z czasów służby w Dęblinie (do zestawu w tym celu dołączony jest żywiczny łuskozbieracz, którego nie ma w zestawie Arma Hobby EZ Set). Wszystkie malowania dotyczą TS-11 Iskra DF lub bis DF:
- 28 Słupski Pułk Lotnictwa Myśliwskiego, Redzikowo 1992
- 1 Eskadra Lotnictwa Myśliwskiego, Mińsk Mazowiecki 2005
- 1 Eskadra 28 Słupskiego Pułku Lotnictwa Myśliwskiego, Redzikowo 1992
- 2 Eskadra 11 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego, Wrocław 1992
- 11 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego, Wrocław 1994
- 3 Eskadra Lotnictwa Taktycznego, Poznań Krzesiny 2003
- 41 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego, Malbork 1989
- 41 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego, Malbork 1995
- 9 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego, Zegrze Pomorskie 1992
- 7 Pułk Lotnictwa Bombowo-Rozpoznawczego, Powidz 1993
- 3 Eskadra Lotnictwa Taktycznego, Poznań Krzesiny 2005
- 41 Baza Lotnictwa Szkolnego, Dęblin 2014
Nie mam żadnych uwag co do jakości i wykonania zaprezentowanych kalkomanii. Pewne wątpliwości miałem w związku z białą Iskrą ze Słupska – zastanawiałem się czy nie wskazane jest na arkuszu kalkomanii umieszczenie granatowych fal , które znajdują się na belce ogonowej tejże Iskry. Jednak po namyśle doszedłem do wniosku, że fale wykonane w postaci kalkomanii mogłyby się odróżniać kolorystycznie od granatowych fragmentów poszycia, które trzeba pomalować. Jednak z informacji uzyskanej od producenta wynika, że do Iskry będą jeszcze dostępne maski - na białogranatową ze Słupska i białoniebieską z Mińska Mazowieckiego. Producent sygnalizuję również, że również na początku lutego będą dostępne napisy eksploatacyjne do Iskier. W sprzedaży dostępne są również wszystkie omawiane zestawy w skali 1:72 (będą również dostępne napisy eksploatacyjne w tej skali).
Podobnie bogaty jest zestaw malowań Iskier z jednostek szkolnych, eskadr holowniczych i doświadczalnych. Również i on dotyczy wersji DF lub bis DF:
- 41 Baza Lotnictwa Szkolnego, Dęblin 2011
- 42 Eskadra Lotnicza, Warszawa 1990
- 41 Baza Lotnictwa Szkolnego, Dęblin 2011 – samolot prezentowany na Zlocie Dowódców 2011
- 19 Lotnicza Eskadra Holownicza, Słupsk Redzikowo 1994
- 58 Lotniczy Pułk Szkolny, Dęblin 1991
- 61 Pułk Szkolno-Bojowy, Biała Podlaska 1995
- 60 Lotniczy Pułk Szkolny, Dęblin 1995
- 17 Eskadra Lotnicza, Poznań Ławica 1997
- 3 Pułk Szkolno-Bojowy, Bydgoszcz 1991
- 45 Lotnicza Eskadra Doświadczalna, Modlin 1996
- 45 Lotnicza Eskadra Doświadczalna, Modlin 1987
Na arkuszu z kalkami umieszczone jest też godło 58 Pułku Szkolnego znane z Iryd. Jak zaznaczyli autorzy, w przekazach ustnych pojawia się informacja o Iskrach występujących również z tym godłem. Jednak z braku materiału ikonograficznego nie umieszczono takiej sylwetki.
Podobnie jak w przypadku pozostałych recenzowanych zestawów to również jakość tego jest doskonała. Mała uwaga dotyczy schematów malowania. W jednym przypadku wdarł się błąd i z Modlina wyszedł Mydlin.
Powyższa recenzja nie jest pełna – zostanie uzupełniona w przyszłości informacjami o praktycznym zastosowaniu kalkomanii. Na pewno z prezentowanych zestawów wykorzystane zostanie malowanie związane z Białą Damą (a więc i napisy eksploatacyjne). Kłopot jest z Iskrą… nie wiem co wybrać! Samych malowań słupskich jest trzy… do tego jedno z Zegrza Pomorskiego, Iskra z Mińska Mazowieckiego też kusi…
Tekst: Wojciech Sokołowski