Autor: Ilustrator: Liczba stron: Liczba stron kolorowych: Format: Data wydania: ISBN: Numer katalogowy: Cena:

Mikael Forslund Andrzej M. Olejniczak 296 296 A4 paperback 2025-05-16 9788367227421 6148 159,00

Lotnictwo szwedzkie jest bardzo popularne wśród miłośników lotnictwa i modelarzy. Nic więc dziwnego, że po tematy związane z “trzema koronami” sięgają także autorzy różnego rodzaju opracowań i monografii. Wydawnictwo Stratus nie jest tu wyjątkiem, zdarzyło mi się kilkukrotnie opisywać ich publikacje dotyczące szwedzkich samolotów. Teraz mam kolejną możliwość, ponieważ ukazała się monografia samolotu SAAB 105, uważanego wręcz za konstrukcję kultową.

Istotnie, samolot może się podobać, z uwagi na oryginalną i bardzo elegancką sylwetkę. Sam osobiście nie miałem z nim większej styczności, nie kleiłem modelu. Po prostu wiedziałem, że taki samolot był używany przez szwedzkie siły powietrzne, a także i w innych krajach. Tym bardziej zaciekawiło mnie dość opasłe tomisko, które leżało przede mną na biurku. Autorem opracowania jest Mikael Forslund. Bardzo dobrze, że książka wyszła spod pióra szwedzkiego autora, bo powinien mieć lepsze wyczucie tematu, niż ktoś spoza Szwecji. Opracowanie zostało wydane w ramach cyklu „Yellow Series”, w formacie A4, w całości w kolorze i w miękkiej oprawie. Jest to podobnie jak inne pozycje w tym cyklu publikacja anglojęzyczna. Dlatego potencjalni „łowcy przecinków” będą mieli nieco trudniej.

Autor zaczyna on omówienia genezy powstania samolotu, proces opracowywania prototypu, jego próby, wdrożenie do produkcji seryjnej, a następnie do służby operacyjnej. Jej przebieg został także szczegółowo opisany. Wszystko to zilustrowane imponującą ilością zdjęć, zarówno czarno – białych, jak i kolorowych. Wiele z nich według zapewnienie autora i wydawcy jest publikowanych po raz pierwszy. Istotnie, robi to wrażenie, samoloty przedstawione w różnych sytuacjach, konfiguracjach i ujęciach.  

 Nie pominięto także dość ciekawego epizodu w służbie tych samolotów, mianowicie „występów” w zespołach akrobacyjnych. Także tu znajdziemy szczegółowe opisy, także „od kuchni”, a wszystko to bogato zilustrowane.

Sporo miejsca poświęcono także zagadnieniom technicznym. Opisy, zestawienia tabelaryczne, przedruki z oryginalnej dokumentacji technicznej i podręczników obsługi. Do tego rysunki oraz plany w skali 1/72 oraz 1/48. Autorem tych ostatnich jest Dariusz Karnas. 

Publikacja oczywiście porusza zagadnienia związane z malowaniami samolotów SAAB 105. Okazuje się, że były one bardzo różnorodne, o czym świadczy bogaty zbiór sylwetek barwnych, najczęściej bocznych, autorstwa Andrzeja M. Olejniczaka. 

Muszę przyznać, że publikacja zrobiła na mnie duże wrażenie. Trzysta stron informacji, ponad sześćset zdjęć, potężna ilość różnego rodzaju zestawień tabelarycznych sprawia, że ten sympatyczny samolocik odsłoni przed czytelnikiem wszystkie swoje tajemnice. Zdaję sobie sprawę, że mogą znaleźć się znawcy, którzy skrytykują całokształt z powodu jakiegoś błędu w planach samolotu. Poza tym jak się wie gdzie szukać, to wszystko można znaleźć w Internecie. Skrytykować można dosłownie wszystko, jak kiedyś opisywane przeze mnie modele żywiczne, że byle jak wydane, że słabe instrukcje, że byle jakie kalkomanie, że bark blach ale za to z ceną „de luxe”. Klawiatura komputera jak kiedyś papier wszystko przyjmie. Także to, że wielu ludziom ta książka może się przydać, czy to dla pogłębienia wiedzy o ciekawej konstrukcji, jaką bez wątpienia jest SAAB 105, czy też jako pomoc w budowie modelu, tym bardziej, że na rynku jest dostępna miniatura w sakli 1/48, wydana przez firmę Pilot Replics.