Kiedyś padło stwierdzenie, że zespół Big Cyc jest rock’n’rollowym odłamem Gustawa Morcinka i „Łyska z Pokładu Idy”. Idąc tym tropem można stwierdzić, że Wydawnictwo Vesper jest militarnym odłamem Wydawnictwa In Rock, specjalizującym się jak sama nazwa wskazuje z zagadnieniach związanych z muzyką rockową. Kiedy przyszła do mnie przesyłka z książkami, oklejona taśmą z logo „In Rock” spodziewałem się raczej biografii jakiejś legendy rocka, co w mi też pasowało bo lubię i słucham takiej muzyki. W środku były jednak trzy książki z nowej serii wydawniczej Vespera pt. „Pojazdy Wojska Polskiego”, zaś na okładkach znajome sylwetki „Renówek” i „Vickresów”. W sumie też klasyka rocka.
Autorem wszystkich trzech pozycji jest Adam Jońca, co gwarantuje rzetelność i solidne podejście do tematu. Pierwsze co rzuca się w oczy to bardzo elegancka forma, w jakiej je wydano. Format to poziome A4, książki są szyte, mają twarde oprawy, zaś wydrukowane są na kredowym papierze. Ponadto wydawca, każdą z osobna zabezpieczył folią, przez co nie są narażone na uszkodzenia w czasie transportu. Także szata graficzna, utrzymana w biało – czarno – brązowej tonacji świadczy o tym, że wydawca dba o wysoką jakość swoich publikacji, po prostu szanuje swoich czytelników. Objętość każdej z książek oscyluje wokół 120 stron, a to co się na nich znajduje to istna kopalnia wiedzy dotycząca poszczególnych typów omawianych pojazdów. Ale po kolei.
Renault FT, CZ. 1 „1919-1939 Wojna, pokój i znów wojna”.
Renault FT, CZ. 2 „Wersje, modyfikacje, próby zastąpienia, Francja 1940”
Tytuł: Autor: EAN: Data wydania: Seria: Nr katalogowy: Format: Oprawa: Cena: |
Renault FT, Cz.1 Adam Jońca 97883773139309788377314036 2021 Pojazdy Wojska Polskiego Tom I, Cz. 1 A4 w poziomie, 120 stron w kolorze twarda 48.00 PLN |
![]() |
Tytuł: Autor: EAN: Data wydania: Seria: Nr katalogowy: Format: Oprawa: Cena: |
Renault FT, Cz.2 Adam Jońca 9788377314036 2021 Pojazdy Wojska Polskiego Tom I, Cz. 2 A4 w poziomie, 120 stron w kolorze twarda 48.00 PLN |
![]() |
Jako pierwsze zostały omówione francuskie czołgi lekkie Reanult FT. Z uwagi na objętość materii autor zdecydował się podzielić pierwszy tom na dwie części. Pierwsza część nosi podtytuł „1919-1939 Wojna, pokój i znów wojna”. Swoją opowieść autor zaczyna od genezy konstrukcji, historii jej powstania oraz opisu technicznego. Kolejne strony książki to historia służby „Renówek” zarówno podczas I Wojny Światowej, a później oczywiście w Wojsku Polskim, czyli „Błękitna Armia” gen. J. Hallera, Wojna Bolszewicka, okres międzywojenny, a w końcu Kampania Wrześniowa 1939 r. Auror zwraca także uwagę na mało znany, aczkolwiek ciekawy epizod związany z Plebiscytami na Śląsku. W tym czasie stacjonowały tam oddziały francuskie posiadające na wyposażeniu także i czołgi Renault FT-17. Przy omawianiu użycia czołgów FT w czasie walk wrześniowych, autor zapoznaje nas się ze strukturą organizacyjną kompanii czołgów wolnobieżnych, w jakich służyły te pojazdy.
Podtytuł drugiej części „Wersje, modyfikacje, próby zastąpienia, Francja 1940” jednoznacznie wskazuje jaka będzie zawartość. Omówione są tu zatem wszystkie wersje, odmiany i modyfikacje, jakie przechodziły popularne „Renówki” w trakcie całej swojej służby, a także wersje specjalne. Warto zwrócić uwagę na próbę wyposażenia czołgu FT-17 w podwozie od czołgu Vickers, czy wersje wyposażone w sprzęt łączności lub fumatory. To tylko kilka przykładów. Sporo dowiemy się także o sposobach transportu czołgów przy użyciu samochodów ciężarowych czy wagonów kolejowych. Nie mogło także zabraknąć szczegółowego omówienia użycia „Renówek” jako składowych drezyn pociągów pancernych. Druga część kończy się galerią zdjęć ostatniego epizodu bojowego czołgów Renault FT, czyli walk we Francji w 1940 r. Okres ten był do tej pory traktowany w literaturze dość skromnie, zapewne z braku zdjęć. Jednak w tej książce ich nie brakuje.
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Wspomniałem powyżej o galerii zdjęć. Nieprzypadkowo, bo tych jest naprawdę dużo, z różnych okresów i co najważniejsze, są one znakomitej jakości. Każdy tom to kilkaset fotografii z różnych okresów służby, zaś bardzo często są to zdjęcia drukowane pojedynczo na całej stronie. Przyznaję się bez bicia, że nie jestem jakimś super znawcą polskiej broni pancernej, ale nie myślę, że nie będzie błędem stwierdzenie, że wiele z zamieszczonych w obu książkach fotografii opublikowano po raz pierwszy. Zdjęcia to jednak nie wszystko. W obu książkach znajduje się kilkanaście przedruków z oryginalnej dokumentacji technicznej, przekroje, schematy, plany. „Renówka” przestaje mieć tajemnice. A malowania? Oczywiście są. Kilkanaście plansz barwnych, ukazujących wszystkie schematy malowania polskich czołgów. Schematy wykonano na podstawie zdjęć i przedstawiają konkretne pojazdy, często ozdobione godłami jednostek i osobistymi godłami załóg. Wszystko wykonane z dużym znawstwem tematu.
VICKERS Mark.E - "Brytyjskie konstrukcje, brytyjskie inspiracje"
Tytuł: Autor: EAN: Data wydania: Seria: Nr katalogowy: Format: Oprawa: Cena: |
Vickers E Adam Jońca 9788377314104 2021 Pojazdy Wojska Polskiego 3 A4 w poziomie, 128 stron w kolorze twarda 48.00 PLN |
![]() |
Czołgi lekkie Reanult FT-17 bardzo szybko okazały się przestarzałe i konieczne stało się znalezienie im następcy. W ten sposób do Polski trafiły czołgi Vickers E, konstrukcji brytyjskiej a także ważniejsza niż same pojazdy umowa na ich produkcję licencyjną w kraju. Temu właśnie zagadnieniu poświęcony jest kolejny tom z serii. Materia zagadnienia pozwoliła na opracowanie zagadnienia w jednym tomie. Autor zaczyna od omówienia sytuacji sprzętowej polskich jednostek pancernych na początku lat XX-tych zeszłego stulecia. Następnie charakteryzuje wszystkie konstrukcje jakie brano pod uwagę na następcę czołgów FT. Kolejne strony dają możliwość zapoznania się, w jaki sposób przebiegały negocjacje ze stroną brytyjską, a w końcu podpisanie umowy. Kolejną częścią jest bardzo szczegółowy opis techniczny czołgów w wersji jedno jak i dwuwieżowej. Po niej następuje omówienie dostaw pojazdów zarówno z Wielkiej Brytanii, jak i budowanych na licencji w Polsce. Lata 1938 – 1939 to ostatnia część opracowania, z której dowiadujemy się o użyciu bojowym Vickersów zarówno na Zaolziu, jak i podczas Kampanii Wrześniowej.
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Poza testem dysponujemy ponad 200 wysokiej jakości fotografiami, wiele z nich jest wydrukowana na całej stronie. Podobnie jak w przypadku dwóch pierwszych tomów, także i tutaj znajdziemy kilkanaście przedruków z oryginalnej dokumentacji, co znacznie podwyższa walor poznawczy opracowania. Zdjęcia jak i archiwalia są uzupełnione przez kilkanaście sylwetek barwnych, ukazujących różne sposoby malowania czołgów Vickers E. Wykonywanie sylwetek barwnych pod konkretne zdjęcia staje się powoli standardem, więc taki sposób przyjęto także i tutaj.
Podsumowując, na rynku pojawiła się nowa bardzo dobrze opracowana seria wydawnicza, która powinna zadowolić miłośników historii polskiej broni pancernej, w tym zarówno modelarzy, jak i rekonstruktorów, wśród nich także osoby zajmujące renowacją pojazdów zabytkowych, czy wykonujących pełnowymiarowe, jeżdżące repliki takich pojazdów. Jak napisałem powyżej to istna skarbnica wiedzy. Zapewne znajdą się malkontenci, krytykujący wszystko dla zasady, ale znalezienie słabego punktu w tych monografiach jest raczej niewykonalne. Wielkie gratulacje dla autora, Wydawnictwa Vesper oraz Wydawnictwa Stratus, w którym przygotowano tą publikację do druku. Ważne, że Vesper wchodząc w nowe rejony swojej działalności skorzystał z doświadczenia specjalistów w tym temacie. Z niecierpliwością oczekujemy na kolejne pozycje wydawnicze z tej serii.
Dziękuję Wydawnictwu Vesper za przekazanie egzemplarzy serii na potrzeby niniejszej publikacji.
Maacin "Marwaw" Wawrzynkowski