Autor: Ilustrator: Liczba ston: Liczba stron kolorowych: Format: Data wydania: ISBN: Numer katalogowy: Cena:

Mikael Forslund Teodor Liviu Morosanu 144 48 B5 2010-11-03 978-83-61421-08-5 6127 90,00 zł

Samolot myśliwski SAAB J21 to niewątpliwie jedna z bardziej oryginalnych konstrukcji lotniczych. To także jeden z nielicznych, jak nie jedyny, z samolotów bojowych, którego historia zaczęła się jako samolotu z napędem tłokowym, a zakończyła się jako odrzutowca. Nic więc dziwnego, że konstrukcja ta cieszy się dużym zainteresowaniem wśród miłośników lotnictwa i modelarzy. Właśnie z myślą o nich Wydawnictwo MMP Books przygotowało monografię tego samolotu.

Publikacja pierwszy raz ukazała się w 2010 r. teraz przyszła pora na jej wznowienie. Autorem całości jest Mikael Forslund, plany wyszły spod ręki Dariusza Karnasa, zaś sylwetki barwne to działo Teodora Liviu Morosanu. Publikacja poprzez wydanie w formacie B5 wygląda niepozornie, wręcz kieszonkowo, ale to tylko pozory. Mamy bowiem do czynienia z kompleksową monografią, przydatną zarówno entuzjastom lotnictwa jak i modelarzom.

Składa się ona z dwóch zasadniczych części o identycznym układzie. Pierwsza poświęcona jest wersjom tłokowym, napędzanym silnikiem Daimler-Benz DB 605B. Na samym początku przedstawiono genezę samolotu, historię jego powstania, wyprodukowane warianty oraz służbę operacyjną. Całość oczywiście znakomicie zilustrowana zdjęciami archiwalnymi, z których naprawdę można sporo wyczytać i wykorzystać. 

„In Detail” to kolejna część publikacji, gdzie znajdziemy sporą porcję bardzo przydatnych zdjęć ukazujących detale niemal każdego zakamarka samolotu. Jest ona podzielona na można powiedzieć podrozdziały traktujące o konstrukcji samolotu – kadłub, kabina, silnik podwozie itp.  Zdjęcia ukazują nam głównie zachowane egzemplarze muzealne, ale także co ważne przynajmniej dla mnie, przedruki z oryginalnej dokumentacji technicznej. Dowiemy się także nie tylko jak wyglądały poszczególne podzespoły samolotu, ale także jak ten samolot się brudził, jak wyglądały ślady eksploatacji, co dla modelarzy ma bardzo ważne znaczenie. 

W tej części przedstawiono także plansze barwne. Samoloty w lotnictwie szwedzkim nosiły jednolite malowanie. Powierzchnie boczne i górne malowano ciemnozielonym kolorem, zaś dolne jasno niebieskim. Różnorodność to godła i oznaczenia.

Druga część książki jest poświęcona wersji J21R, czyli myśliwcowi odrzutowemu, napędzanemu silnikiem de Havilland Goblin. Jej układ jest identyczny, jak w przypadku części poświęconej myśliwcowi tłokowemu. Na początek bogato ilustrowana cześć historyczna. 

Po niej następuje równie obszernie potraktowana część poświęconą detalom samolotu. Także tu mamy niezwykle szczegółowy „Walk Around” składający się ze zdjęć egzemplarzy muzealnych, zdjęć archiwalnych a także przedruków z dokumentacji technicznej. 

Na zakończenie przegląd wybranych przykładów malowania.

Ponieważ publikacja jest adresowana przede wszystkim do modelarzy, siłą rzeczy zawiera plany. Plany w podziałce 1/72, stanowią integralną cześć publikacji, zaś te w skali 1/48 wydrukowano na arkuszu w formacie podwójnego A4. W obu przypadkach są to rzuty boczne oraz z góry i z dołu.
Publikacja ta jest modelową ilustracją znanego przysłowia, że książek nie należy oceniać po okładce. Niewielki format, ilustracja na okładce nie specjalnie rzucająca się w oczy, wśród innych wydawnictw tego typu, zaś zawartość daje nam możliwość dogłębnego zapoznania z historią i konstrukcją tego niezwykłego samolotu, to jeśli ktoś nie jest modelarzem. Jeżeli ktoś natomiast ma w zbiorach modele tego samolotu (Pilot Replics – 1/48, Special Hobby – 1/72) zupełnie inaczej na nie spojrzy.